Έχετε ολοκληρώσει το μυθιστόρημά σας! Και τώρα;

Πώς φτάνει ένα χειρόγραφο από το ράφι με τα Προς ανάγνωση του εκδοτικού οίκου στο ράφι του βιβλιοπωλείου; Τι χρειάζεται για να πει το μεγάλο Ναι ένας εκδότης στο χειρόγραφό σας; Τι εναλλακτικές υπάρχουν; Και τι γίνεται από τη στιγμή που υπογράφετε το συμβόλαιο και έπειτα; Ελάτε να ψάξουμε απάντηση σε μερικά από αυτά τα ερωτήματα μέσα από έρευνα, συζήτηση με ειδικούς και προσεκτική μελέτη των εξελίξεων στο χώρο του βιβλίου. 

Όπως συμβαίνει με πολλούς χώρους, στην Ελλάδα της οικονομικής αστάθειας το εκδοτικό τοπίο αλλάζει σιγά σιγά καθώς προσπαθεί να ανταποκριθεί τόσο στις νέες οικονομικές συνθήκες όσο και στις τεχνολογικές εξελίξεις. Από τη μία η ύφεση είναι σχεδόν απτή αλλά από την άλλη, οι νέοι συγγραφείς έχουν πολλές περισσότερες διεξόδους και επιλογές για να ακουστούν και αυτό είναι σίγουρα πολύ ενθαρρυντικό!

Αν έχετε ολοκληρώσει λοιπόν ή απλώς γράφετε ένα βιβλίο και σας ενδιαφέρει η διαδικασία της έκδοσης, ίσως σας ενδιαφέρουν και τα εξής:

• Είναι απαραίτητος ο επιμελητής; Τι διαφορά έχει η επιμέλεια από τη διόρθωση;

Συνήθως ο εκδοτικός οίκος που θα αναλάβει την έκδοση του έργου σας θα αναλάβει και την επιμέλεια και τη διόρθωσή του, δηλαδή α) να κάνει κάποιες προτάσεις για τη δομή του έργου (π.χ. αλλαγή στη σειρά των κεφαλαίων) και β) την τυπογραφική διόρθωση.

Σε κάποιους εκδοτικούς το πρόσωπο είναι το ίδιο, σε κάποιους άλλους υπάρχει μόνο ο υπεύθυνος λογοτεχνίας (ή παιδικού ανάλογα με το είδος) και ο διορθωτής. Στο εξωτερικό ο ρόλος του επιμελητή είναι πολύ διαδεδομένος και ιδιαίτερα σημαντικός ενώ στην Ελλάδα πολλές φορές παραλείπεται και γίνεται μόνο τυπογραφική διόρθωση.

Δείτε εδώ περισσότερα για τους διάφορους ρόλους/θέσεις στον εκδοτικό χώρο. 

Σε περίπτωση που επιλέξετε να εκδώσετε μόνη/ος το βιβλίο σας, είναι σίγουρα απαραίτητο να βρείτε έναν καλό διορθωτή/τρια και αν έχετε τη δυνατότητα και επιμελητή/τρια εκτός αν είστε τυχεροί και βρείτε ένα άτομο που αναλαμβάνει και τα δύο.

• Είναι καλύτερα να εκδώσω το βιβλίο μου σε παραδοσιακό εκδότη ή να επιλέξω την αυτοέκδοση;

Τα πλεονεκτήματα της παραδοσιακής έκδοσης είναι γνωστά αλλά εκτός από την καταξίωση και την ευχαρίστηση που νιώθει κανείς με το να ενταχθεί σε έναν εκδοτικό οίκο ένα από τα πιο σημαντικά είναι το ότι θα έχει επαγγελματική αντιμετώπιση από μια ήδη επιτυχημένη εταιρεία και ευρεία διανομή του βιβλίου καθώς οι παραδοσιακοί εκδότες έχουν ήδη ένα εκτεταμένο δίκτυο συνεργατών σε όλη την Ελλάδα. Έτσι, το βιβλίο σας μπορεί να βρεθεί σε πάρα πολλά βιβλιοπωλεία από τη Ρόδο ως την Ήπειρο 🙂 Επίσης, το κόστος για το συγγραφέα είναι μηδενικό (αλλά και τα περιθώρια κέρδους μικρά όπως θα αναφέρω παρακάτω).

Τα αρνητικά; Ένας εκδότης έχει να προωθήσει δεκάδες βιβλία ταυτόχρονα και άρα μπορεί να αφιερώσει λιγότερο χρόνο και χρήματα στο κάθε ένα. Επίσης, τα δικαιώματα για το συγγραφέα κυμαίνονται σε πολύ μικρά ποσοστά, γύρω στα 10% επί των πωληθέντων αντιτύπων με συνέπεια το συνολικό κέρδος να είναι πολύ μικρό και να χρειάζεται να πουλήσει κανείς πολλές χιλιάδες αντίτυπα αν θέλει να ζήσει από τη συγγραφή. Η διαφήμιση είναι συχνά μικρής έκτασης και χρειάζεται οπωσδήποτε και τη βοήθεια του συγγραφέα (απο social media promotions μέχρι ταξίδια για παρουσιάσεις).

Τα πλεονεκτήματα της αυτόνομης έκδοσης: καθώς η έννοια της αυτοέκδοσης δεν αποτελεί πλέον ταμπού στα συγγραφικά λόμπι, όλο και περισσότεροι συγγραφείς στρέφονται προς τα εκεί. Το κέρδος για το συγγραφέα είναι πολύ μεγαλύτερο αλλά πρέπει να κοπιάσει πολύ περισσότερο για την πώληση των αντιτύπων του βιβλίου του. Υπάρχει μεγάλη κοινότητα συγγραφέων που έχουν εκδώσει έτσι το βιβλίο τους και υποστηρίζουν ο ένας τον άλλο. Υπάρχει επίσης μεγαλύτερη ευελιξία και ο συγγραφέας μπορεί να παρακολουθεί καλύτερα την πορεία του βιβλίου από τη δημιουργία ως την πώληση.

Τα αρνητικά είναι πρώτον και βασικότερο το κόστος και στη συνέχεια η αναζήτηση των κατάλληλων συνεργατών. Εδώ ο ρόλος του συγγραφέα είναι πολύ πιο έντονος καθώς πρέπει να αναζητήσει συνεργάτες για την έκδοση, και να αναλάβει ο ίδιος την προώθηση του έργου του. Πλέον υπάρχουν εταιρείες που αναλαμβάνουν την εκτύπωση του έργου σας, δημιουργία εξωφύλλου και τα λοιπά αλλά και την προώθησή του, με δελτία τύπου και διάφορες άλλες ενέργειες. Κάποιες διαθέτουν και ηλεκτρονικό κατάστημα που κατά τη γνώμη μου είναι το σημαντικότερο: ο συγγραφέας μπορεί να πει σε οποιονδήποτε γνωστό του ανά πάσα στιγμή ότι το βιβλίο του πωλείται εκεί και είναι κάτι άμεσο και εύκολο!

• Πιστεύετε ότι το βιβλίο σας θα εύρισκε περισσότερο κοινό στο εξωτερικό;

Αν ναι, ίσως θα έπρεπε να εξετάσετε το ενδεχόμενο να το γράψετε κατευθείαν στα αγγλικά. Αν θεωρείτε ότι χρειάζεστε επαγγελματία μεταφραστή, πρέπει να σκεφτείτε το κόστος. Για ένα μεσαίου μεγέθους μυθιστόρημα η μετάφραση μπορεί να σας κοστίσει από 2000 έως 4000 ευρώ ανάλογα με την έκταση και τη δυσκολία του κειμένου. Προσεγγίστε κάποιον επαγγελματία και κάντε μια συζήτηση μαζί του. Αν το κόστος σας φανεί μεγάλο σημαίνει πιθανότατα ότι ο μεταφραστής έχει σκοπό να αφιερώσει το έργο το χρόνο και την προσοχή που του χρειάζεται και έτσι το κοστολογεί.

Θα σας συμβούλευα να μην αποπειραθείτε να το αναθέσετε σε κάποιον ερασιτέχνη όσο καλά αγγλικά και αν γνωρίζει. Η μετάφραση δεν είναι μόνο γνώση της γλώσσας και ειδικά η λογοτεχνική μετάφραση θέλει απίστευτο χρόνο, φαντασία, δημιουργικότητα και διάθεση! Φανταστείτε να διαβάζατε στα ελληνικά ένα βιβλίο που έχει μεταφραστεί από κάποιον που δεν ήταν και πολύ σίγουρος για τη γλώσσα και δεν ήταν καν επαγγελματίας του χώρου…

Στα μείον ο μεγαλύτερος ανταγωνισμός που υπάρχει στην αγγλική γλώσσα ενώ στα συν το μεγαλύτερο κοινό – λίγο δίκοπο λεπίδι εδώ. Επίσης, για να βγείτε στο εξωτερικό σε εκδοτικό οίκο χρειάζεστε ατζέντη, οι περισσότεροι εκδότες δε δέχονται χειρόγραφα από συγγραφείς. Ηλεκτρονικά είναι πολύ πιο εύκολο καθώς υπάρχουν πλέον πολλές πλατφόρμες όπως η Kindle, Lulu κ.λπ.

Έχω αναφέρει πολλά πράγματα επιγραμματικά αλλά πείτε μου αν θέλετε στα σχόλια τι σας ενδιαφέρει περισσότερο για να το αναλύσουμε πιο διεξοδικά σε επόμενο άρθρο! Εγώ σκεφτόμουν να μιλήσουμε για την ηλεκτρονική έκδοση έναντι της παραδοσιακής, να σας δώσω ένα checklist με τι πρέπει να προσέχετε πριν στείλετε το χειρόγραφό σας για αξιολόγηση και μερικές συμβουλές για την επιμέλεια του χειρογράφου σας από μια επαγγελματία επιμελήτρια! Τι λέτε; Διαβάστε επίσης εδώ μια πολύ ενδιαφέρουσα κουβέντα για τις εκδόσεις που έκανα με τη Μαριάννα από το blog Ιστορίες Συγγραφικής Τρέλας  ή μάθετε λίγα για την Υπεύθυνη Παιδικού Βιβλίου στις εκδόσεις Ψυχογιός στο Cappuccino Books με τη Δομινίκη Σάνδη. Πολλά φιλιά και καλό γράψιμο!!!